Louis Vermeulen

Laureaat Biomedical Sciences 2021

Louis Vermeulen

Louis Vermeulen (1984) studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 2010 cum laude promoveerde op experimenteel kankeronderzoek. Vervolgens werkte hij een aantal jaren als postdoctoraal onderzoeker bij het Cancer Research UK Cambridge Institute. Na zijn terugkeer in Nederland zette Vermeulen zijn eigen onderzoeksgroep op en startte tegelijkertijd met zijn specialisatie interne geneeskunde. 

Momenteel is hij hoogleraar Moleculaire Oncologie en Fellow in Medische Oncologie, beide aan Amsterdam UMC.

Vermeulen verwierf een ERC Starting Grant, een Vidi beurs van NWO, en hij leidt een onderzoeksgroep bij het Oncode Institute. In 2017 ontving hij een Investigator Award van de New York Stem Cell Foundation, een prijs van 1,5 miljoen dollar.

Onderzoeksfocus

Louis Vermeulen bestudeert stamcellen in de darm en hoe die in kanker kunnen veranderen. Zo ontrafelt hij onder meer hoe je darmkanker kunt voorkomen, en welke medicijnen goed werken als de kanker toch is ontstaan.

Ontsporingen in de dikke darm

Onze darmen zijn de hele dag door aan het werk. Daarom is het belangrijk dat darmcellen zich continu vernieuwen. Dankzij stamcellen die liggen opgeslagen in zogenaamde crypten – speciale holtes in de darmen – gebeurt dat gelukkig ook. Meestal groeien deze stamcellen uit tot functionele darmcellen, maar soms gaat er iets mis en dan ontspoort de celvernieuwing. Met darmkanker en uitzaaiingen tot mogelijk gevolg.

Arts en wetenschapper Louis Vermeulen bestudeert samen met zijn team hoe ontsporingen in het genetische materiaal van de stamcellen darmkanker kunnen veroorzaken, waarbij hij zich specifiek focust op de vroegste ontwikkeling van tumoren. Vermeulen schuwt het niet om zich buiten de gebruikelijke paden te begeven. Hij combineert biochemie en genetica met wiskundige en natuurkundige modellen om de dynamiek van stamcellen in kaart te brengen Met zijn multidisciplinaire en vernieuwende benadering heeft hij een grote bijdrage geleverd aan fundamentele concepten binnen de moleculaire oncologie. Dankzij zijn onderzoek kon voor het eerst in het laboratorium worden gemeten hoeveel fitter gemuteerde cellen zijn ten opzichte van hun gezonde buurcellen. Ook ontdekte Vermeulen dat gemuteerde stamcellen een voordeel hebben ten opzichte van gezonde stamcellen, waardoor ze bijvoorbeeld sneller delen of goede cellen actief onderdrukken.

Het voordeel van deze fundamentele bevindingen is dat verschillende type mutaties nu met elkaar kunnen worden vergeleken, waarna er kan worden onderzocht welke behandeling de gemuteerde cellen kan remmen. Een waardevolle ontdekking is dat het helpt om de gezonde cellen extra te ondersteunen, zodat zij de zieke of gemuteerde cellen zelf gaan opruimen. Op deze manier kunnen er preventieve behandelingen worden ontwikkeld voor mensen met familiaire darmkanker die vaak al op jonge leeftijd poliepen in hun dikke darm krijgen, het voorstadium van kanker. Bijna al deze patiënten ontwikkelen voor hun veertigste darmkanker, tenzij hun dikke darm in zijn geheel wordt verwijderd. Juist bij deze doelgroep weten artsen vaak al heel precies wat de eerste afwijkingen zijn die ontstaan. Een nieuwe preventieve therapie zou ertoe moeten leiden dat de kanker wegblijft of zich pas veel later in hun leven ontwikkelt.

Er bestaan verschillende erfelijke afwijkingen die een (sterk) verhoogde kans geven op het ontstaan van darmkanker. Vermeulen wil zich in de toekomst richten op andere syndromen, waaronder het Lynch syndroom dat de kans op darm- en baarmoederkanker verhoogt. Voor deze erfelijke aandoening gaat hij op een vergelijkbare manier proberen om de cellen waarbinnen een afwijking optreedt een nadeel te geven ten opzichte van de gezonde cellen, zodat de darm de schadelijke cellen zelf zal opruimen.