Biomedical Sciences

Computational Pathology Group Winnaar 2024

De Computational Pathology Group ontwikkelt softwaremodellen op basis van artificiële intelligentie (AI) die pathologen kunnen helpen bij de diagnostiek van tumoren. Als een van de eerste ter wereld toonde de groep aan dat AI bij specifieke diagnostische taken de prestaties van menselijke experts kan evenaren en zelfs overtreffen. Nu werkt het team aan de eerste virtuele patholoog ter wereld genaamd ANTONI.

Dit AI-model is niet alleen in staat om nauwkeurige diagnoses te stellen voor aandoeningen zoals borst-, prostaat- en nierkanker, maar kan ook de redenering erachter inzichtelijk maken. Dit kan medische professionals helpen om efficiënter betrouwbare diagnoses te stellen en sneller de meest geschikte behandelbeslissingen voor hun patiënten te nemen.

Lees meer

Omnes Pro Uno Winnaar 2022

Iedere dag worden baby’s geboren met een genetische afwijking. Dat leidt vroeg of later in hun leven tot ernstige schade aan organen zoals het hart, de hersenen of het zenuwstelsel. Voor het merendeel van deze kinderen is er geen goede behandeling. Velen van hen overlijden op jonge leeftijd.

Onderzoeksgroep Omnes Pro Uno (OPU) van de Universiteit Utrecht wil patiënten met een genetische ziekte genezen door fouten in het DNA op te sporen en te corrigeren voordat er in het lichaam onherstelbare schade ontstaat. De onderzoekers beschikken over de expertise om genbewerkingstechnieken te optimaliseren en op een veilige en verantwoorde manier toe te passen.

Lees meer

Humanities

Past ❤ Play Winnaar 2024

Past ❤ Play doet innovatief geesteswetenschappelijk onderzoek naar de hedendaagse beleving van cultureel erfgoed en hoe het begrip ‘spel’ kan bijdragen aan een dieper begrip van het verleden. Het team ontdekte dat wanneer lokale gemeenschappen door middel van spel actief betrokken worden bij het erfgoed in hun leefomgeving, er een sterkere verbondenheid met deze plekken ontstaat.

Daarnaast onderzoekt het team historische spelpraktijken, bijvoorbeeld door deelnemers bordspellen uit de antieke oudheid te laten spelen. Zo wordt nieuw inzicht verkregen in vroegere speelgewoonten en welke beleving daarmee gepaard ging. Als volgende stap zal het team etnografisch veldwerk verrichten in Nederland, Marokko en Jamaica om verschillende spelpraktijken en benaderingen van erfgoed verder in kaart te brengen.

Lees meer

Interdisciplinary Hub for Digitalization and Society Winnaar 2022

Digitale technologie beïnvloedt ons leven op allerlei manieren. Ons gedrag wordt omgezet in data en een steeds groter deel van het maatschappelijke verkeer verloopt online. Dat maakt de samenleving steeds afhankelijker van digitale systemen en werpt de vraag op: hoe kunnen we maatschappelijke digitalisering in overeenstemming brengen met onze fundamentele publieke waarden?

Met deze vraag houdt de Interdisciplinary Hub for Digitalization and Society (iHub) van de Radboud Universiteit zich bezig. De onderzoeksgroep brengt per sector in kaart welke publieke waarden bedreigd worden door digitalisering en wat er juridisch en beleidsmatig kan worden gedaan om deze waarden te beschermen. Ook ontwerpt en ontwikkelt iHub zelf technologie die publieke waarden verankert en beschermt.

Lees meer

Natural Sciences

Lipidomics Team Winnaar 2024

Het Lipodomics Team bestudeert lipidemoleculen om betrouwbare diagnostische tests en effectieve vaccins tegen tuberculose te ontwikkelen. Met jaarlijks meer dan anderhalf miljoen sterfgevallen is tuberculose de dodelijkste bacteriële infectieziekte wereldwijd. Dankzij hun vernieuwende onderzoek heeft deze groep inzichtelijk gemaakt hoe tuberculosebacteriën overleven in het menselijk lichaam, met een slimme

truc om het afweersysteem te omzeilen. Naar verwachting kunnen deze inzichten ook helpen om andere belangrijke bacteriële ziekteverwekkers in kaart te brengen. De volgende stap is het opzetten van een onderzoeksprogramma naar nieuw te ontdekken lipiden in de bacteriën die buiktyfus, bloedvergiftiging en huidinfecties veroorzaken.

Lees meer

Guardians and caretakers of the genome Winnaar 2020

Je zou DNA met recht het molecuul van het leven kunnen noemen. Het zorgt er namelijk voor dat alle processen in ons lichaam goed functioneren. We hebben als mens veel DNA, zo’n twee meter in iedere cel, maar het is ook kwetsbaar, waardoor het continu beschadigd raakt. Als we ademhalen, maar ook door UV-licht of stoffen uit ons voedsel.

Gelukkig heeft iedere cel daarom allerlei DNA-reparatiemechanismen die schade kunnen herstellen. Hoe cellen dat precies doen, is al tientallen jaren de focus van het onderzoeksteam Guardians and Caretakers of the Genome van het Erasmus MC in Rotterdam.

 

Lees meer

Social Sciences

Psychological Methods Lab Winnaar 2024

Het Psychological Methods Lab zet zich in om ‘modelbijziendheid’ in de psychologie te vermijden, oftewel het idee dat er slechts één correcte interpretatie van onderzoeksdata mogelijk is. Zij benadrukken juist de kracht van diverse modellen en stellen dat methodologische diversiteit van cruciaal belang is voor betrouwbare wetenschap. Het team ontwikkelt robuuste statistiek om nauwkeurigere inzichten uit

psychologische datasets te verkrijgen. Een voorbeeld hiervan is hun nieuwe netwerkbenadering van psychologische stoornissen, waarbij symptomen en oorzaken worden gezien als een complex systeem van interacties tussen variabelen. Deze innovatieve modellen worden wereldwijd gedeeld via JASP, een door het team zelf ontwikkeld en veelgebruikt open-source statistisch softwarepakket.

Lees meer

Social Educational Neuroscience Amsterdam (SENSA) Winnaar 2020

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, luidt een bekend Nederlands gezegde. Dat die uitspraak nu relevanter is dan ooit bewijzen cruciale uitdagingen waar de volgende generatie mee te maken krijgt: van klimaatverandering tot een steeds diversere samenleving waarin meningen extreem uit elkaar kunnen lopen. Een belangrijke vraag voor de toekomst is dan ook hoe we zorgen voor een inclusieve maatschappij.

Daarvoor is het in elk geval nodig om te begrijpen wat mensen beweegt om in hun sociale interacties keuzes te maken die positief uitpakken voor zowel anderen om hen heen, als voor toekomstige generaties en de natuur. Dat is waar het negenkoppige team Social Educational Neuroscience Amsterdam (SENSA) van de Vrije Universiteit Amsterdam zich mee bezighoudt.

Lees meer