Nieuws

Laudatio Ronald Hanson
mei 31, 2016

Laudatio Ronald Hanson

Deze laudatio is uitgesproken tijdens de uitreiking van de Ammodo KNAW Awards in 2015.

Dames en heren,

Ronald Hanson zorgde vorig jaar wereldwijd voor koppen in de krant met een revolutionair experiment: het overbrengen van informatie van de ene plaats naar de andere zonder materie of energie tussen die twee punten te beïnvloeden.

‘Quantumteleportatie’, wordt het genoemd, een bijna mythisch begrip sinds in de science-fiction film Star Trek de kapitein zich door ‘Scotty’, zijn ingenieur, door het universum liet teleporteren. ‘Beam me up, Scotty!’, werd een gevleugeld begrip.

Hanson is zelf altijd de eerste die duidelijk maakt dat zijn fundamentele onderzoek niet zal leiden tot het teleporteren van mensen. Maar het experiment was wel een grote kroon op zijn gestage inspanningen om individuele atomen en elektronen in diamantkristallen te bevriezen, te onderzoeken en te manipuleren. Dat werk speelde zich niet alleen af in Delft maar ook in Japan en in de Verenigde Staten.

Dames en heren,

Quantumfysica is een terrein dat vroeg of laat ieders intuïtie en voorstellingsvermogen te boven gaat. Het is een wereld waarin dingen tegelijk het een én het ander kunnen zijn, of aanwezig op twee plekken tegelijk.

Het is ook het terrein van het beroemde gedachte-experiment met ‘Schrödingers kat’: kunnen we ontdekken hoe een kat zich gedraagt in een dichte en donkere doos zonder dat we een gaatje in de doos maken en zo het gedrag van de kat beïnvloeden? Oftewel, kun je als natuurkundige het gedrag van een elektron meten zonder dat gedrag te verstoren?

Ja, dat kan soms, zoals Hanson de afgelopen jaren heeft aangetoond.

Sommige gevolgen van de quantumfysica gingen zelfs het voorstellingsvermogen van Albert Einstein te boven. Dat gold bijvoorbeeld voor ‘quantumverstrengeling’: het idee dat het lot van twee elektronen op twee verschillende plekken zo innig verweven kan zijn dat als het ene elektron gemeten wordt, zijn verstrengelde zusje op dat zelfde moment altijd het tegenovergestelde resultaat zal geven.

Bewijzen dat quantumverstrengeling bestaat, en het dan misschien gebruiken om informatie in supersnelle quantumcomputers over te brengen, is één van de grootste uitdagingen in de quantumfysica. Ronald Hanson en zijn onderzoeksgroep wedijveren met een handvol andere onderzoeksgroepen op de wereld om de gouden medaille in deze wedloop.

Dames en heren,

Vorig jaar zette hij een flinke stap naar het definitieve bewijs door met twee verstrengelde elektronen heel basale informatie over een afstand van 3 meter te teleporteren. Inmiddels werkt hij hard aan een groter vervolgexperiment over een nóg grotere afstand, dat nóg overtuigender moet worden.

Graag vraag ik hier uw hartelijke applaus voor Ronald Hanson, winnaar van een Ammodo KNAW Award voor natural sciences!