Nieuws

Laudatio Frank van Tubergen
mei 31, 2016

Laudatio Frank van Tubergen

Deze laudatio is uitgesproken tijdens de uitreiking van de Ammodo KNAW Awards in 2015.

Dames en heren,

Het werkterrein van Frank van Tubergen is de sociologie, het vakgebied dat gaat over hoe mensen met elkaar samenleven. Zijn onderwerpen staan middenin die samenleving en ze raken thema’s waar bijna iedereen dezer dagen haast bij voorbaat sterke opvattingen over heeft: migratie, religie, taalverwerving, sociale netwerken, discriminatie en sociale en economische ongelijkheid. U hoeft de tv vanavond maar aan te zetten of er trekt geheid één van zijn onderwerpen aan u voorbij.

Als wetenschapper laat Van Tubergen zich door al die snelle opinies niet van de wijs brengen. Hij kijkt nuchter naar feiten, oorzaken, gevolgen en mechanismen, omdat hij zich afvraagt wat er achter de schermen van de alledaagse discussies nou precies gebeurt. Hij systematiseert, meet, analyseert en vormt en toetst theorieën. Hij verzamelt, combineert en vergelijkt interdisciplinaire onderzoeksgegevens uit Nederland, Duitsland, Zweden, Engeland, de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië, sinds kort. Hij gebruikt laboratoriumexperimenten, populatiestudies en administratieve registratiesystemen. Hij relateert zijn waarnemingen aan een zelfontwikkeld en inmiddels veel gebruikt universeel model.

Waarom behoren vrienden en kennissen vaak tot dezelfde etnische groep? Welke gevolgen heeft etnische segregatie voor opleidings- en werkkansen van allochtonen en autochtonen? Waarom is de inkomensongelijkheid in de Verenigde Staten veel groter dan die in Europa? Waarom kwamen de recente revoluties in Noord-Afrika en het Midden-Oosten zo onverwacht?

Voor Van Tubergen zijn het meer fundamentele dan politieke vragen. Van Tubergens lange publicatielijst verraadt zijn brede en internationale werkveld: hij onderzoekt interetnische relaties in Duitsland; structurele en culturele verklaringen voor interraciale huwelijken in de Verenigde Staten sinds 1880; en een internationale vergelijking van religiositeit van immigranten in Europa.Vaak constateert hij dat oppervlakkige waarnemingen en analyses na grondige wetenschappelijke toetsing er grondig naast bleken te zitten.

Als socioloog zag hij bijvoorbeeld geen ‘multicultureel drama’ of ‘massa-immigratie’, en hij aarzelt niet zich daarover uit te spreken. Kinderen uit Nederlandse migrantengezinnen hebben anders dan vaak gedacht veel progressie gemaakt, stelde hij vast; het aantal immigranten naar Nederland fluctueert maar steeg zeker niet explosief; Marokkaanse jongens zijn weliswaar oververtegenwoordigd in criminaliteit, maar dat kan beter worden verklaard uit hun sociaaleconomische positie, de grootte van hun families en de invloed van leeftijdsgenoten dan uit hun etnische achtergrond.

Dames en heren,

De adviescommissie heeft hem omschreven zien worden als een groeibriljant, maar heeft geconstateerd dat hij in feite al is uitgegroeid tot een briljant van formaat. Ik vraag dan ook uw hartelijke applaus voor Frank van Tubergen, winnaar van een Ammodo KNAW Award voor social sciences!