Ammodo Science
Award for groundbreaking research
2020
Ammodo Science Award
De Ammodo Science Award for groundbreaking research is bedoeld ter stimulering van in potentie baanbrekend onderzoek dat in gezamenlijkheid wordt uitgevoerd. Baanbrekend onderzoek is doorgaans het resultaat van teamwork. Daarom krijgen alle bij het onderzoek betrokken personen een gezicht. De Award wordt tweejaarlijks uitgereikt in twee van de vier wetenschapsdomeinen; Biomedical Sciences, Humanities, Natural Sciences en Social Sciences.
Over de Ammodo Science Award
Nominatie & Selectie
De Ammodo Science Award for groundbreaking research omvat iedere editie twee geldbedragen van elk 1.200.000 euro. De komende editie wordt de Award uitgereikt aan één onderzoek in het domein Natural Sciences en aan één onderzoek in het domein Social Sciences. De rectoren van de veertien bij de VSNU aangesloten Nederlandse universiteiten mogen maximaal één onderzoek per wetenschapsdomein nomineren. In januari 2020 maakt Ammodo de winnaars bekend.
Meer over de selectieprocedure
Winnaars
Bij de Ammodo Science Award for groundbreaking research staat het in potentie baanbrekende onderzoek centraal en krijgen alle bij het winnende onderzoek betrokken onderzoekers een gezicht. In 2020 zal de Award voor het eerst worden uitgereikt aan twee onderzoeksgroepen.
Naar de winnaars
Nieuws
Paul van Lange bij EenVandaag
Paul van Lange in de Volkskrant
Paul van Lange bij Tijd voor MAX
Kalender
April 2020
Uitreiking Ammodo Science Award for groundbreaking research

Laureaten

Biomedical Sciences

Teun Bousema

Teun Bousema Laureaat 2019

Teun Bousema ontrafelt de levenscyclus van Plasmodium falciparum, een dodelijke parasiet die via muggen de ziekte malaria veroorzaakt. Hij is vooral geïnteresseerd in hoe de parasiet vanaf een geïnfecteerd mens weer een nieuwe mug weet binnen te dringen, en ontdekte onder meer dat sommige mensen een immuunreactie vertonen die deze stap verhindert.

Jacco van Rheenen

Jacco van Rheenen Laureaat 2019

Jacco van Rheenen ontwikkelde een baanbrekende vorm van microscopie, waardoor individuele cellen wekenlang gevolgd kunnen worden in een levend organisme. Deze nieuwe vorm van onderzoek levert waardevolle informatie op over het gedrag van, en de interactie tussen, cellen. Hij was bijvoorbeeld de eerste die het proces van uitzaaiende kanker heeft gefilmd.

Jeroen Geurts

Jeroen Geurts Laureaat 2017

Jeroen Geurts was een pionier bij het opsporen van moeilijk detecteerbare afwijkingen in de hersenen van MS-patiënten. Mede dankzij dat werk kwam hij tot een nieuwe theorie over de oorzaak van MS, één die fundamenteel afwijkt van de theorie die de meeste van zijn collega’s al vele jaren aanhangen.

Eva van Rooij

Eva van Rooij Laureaat 2017

Eva van Rooij ontdekte als eerste dat microRNA-moleculen, nog maar recent ontdekte componenten van de levende cel, een rol spelen bij ziekten van het hart. Nu zoekt ze verder naar andere moleculaire mechanismen die onze hartcellen besturen. Zijn ze misschien zo te beïnvloeden dat schade aan hartcellen kan worden beperkt of zelfs hersteld?

Caroline Klaver

Caroline Klaver Laureaat 2015

Oogziekten worden in hoog tempo belangrijker: nu al telt Nederland meer dan 300.000 blinden en slechtzienden. Door de vergrijzing zal dat aantal de komende jaren nog explosief groeien. Caroline Klaver, tegelijk wetenschappelijk onderzoeker én oogarts, is een drijvende kracht achter het onderzoek naar de diepere oorzaken achter enkele van de meest voorkomende oogafwijkingen.

Thijn Brummelkamp

Thijn Brummelkamp Laureaat 2015

Thijn Brummelkamp is een energieke, kritische en ondernemende wetenschapper die zoekt naar de functie van elk van de ongeveer 25.000 menselijke genen in het lichaam van de mens. Eerst ontwikkelde hij een manier om elk van die genen één voor één uit te schakelen. Toen volgde een nog slimmere methode om datzelfde met heel veel genen tegelijk te doen.

Humanities

Nadine Akkerman

Nadine Akkerman Laureaat 2019

Nadine Akkerman beschreef onder meer de brievencorrespondentie van Elizabeth Stuart, verre voorouder van Queen Elizabeth, in niet eerder vertoond detail. Met haar innovatieve onderzoeksmethoden, zoals het gebruik van 3D-röntgenscanners om ongeopende brieven te kunnen lezen, is ze een voorloper in het ontdekken van de rol van vrouwen in de politiek en spionage van de zeventiende eeuw.

Ewout Frankema

Ewout Frankema Laureaat 2019

Ewout Frankema onderzoekt de historische wortels van de wereldwijde kloof tussen arm en rijk. Deze kloof is dramatisch gegroeid tussen 1750 en 1990, en sindsdien nauwelijks afgenomen. In zijn geïntegreerde historische benadering combineert hij onderzoek naar de ecologische en geografische condities waarbinnen agrarische samenlevingen zich ontwikkelen, met de door mensen vormgegeven economische, politieke en sociale verhoudingen.

Olivier Hekster

Olivier Hekster Laureaat 2017

Olivier Hekster corrigeerde het imago van voorheen als ‘gek’ geziene Romeinse keizers, zoals Nero, Caligula en Commodus, door te kijken naar hun gebruik van de massamedia van de antieke tijd: beeltenissen op munten, standbeelden en inscripties op gebouwen. Hoe probeerden de keizers met zulke communicatie hun macht in het enorme rijk te vestigen?

Alicia Montoya

Alicia Montoya Laureaat 2017

Alicia Montoya ontdekte in 18e-eeuwse bibliotheekveilingcatalogi dat, in een tijd waarin de Verlichting het denken in Europa veranderde, religieuze boeken nog steeds de grootste bestsellers waren. Ze vraagt zich af wat buiten de intellectuele elite de impact van de filosofische omslag was op bredere lagen van de bevolking. Is de hegemonie van kennis en ratio misschien overschat?

Barteld Kooi

Barteld Kooi Laureaat 2015

Filosoof Barteld Kooi combineert bijna ondoordringbaar abstracte informatiekunde met alledaagse toepassingen zoals kaartspelletjes en de Nationale Wetenschapsquiz. Zijn vakgebied richt zich erop complexe informatievraagstukken in wiskundige formules te gieten. Welke logische strategie geeft in een spelletje de beste uitkomst? En wat gebeurt er wanneer naast logica ook kansberekening in het spel komt?

Asifa Majid

Asifa Majid Laureaat 2015

Waarom kunnen wij slecht omschrijven wat we ruiken? Waarom hebben we woorden voor kleuren maar niet voor geuren? Zijn we dat vermogen in de evolutie kwijtgeraakt? Of komt het door onze opvoeding? Asifa Majid doet innovatief veldwerk onder diverse culturen en volken om nieuwe antwoorden te zoeken op vragen naar verbanden tussen hersenen, taal en cultuur.

Natural Sciences

Toby Kiers

Toby Kiers Laureaat 2019

Toby Kiers is geïnteresseerd in de interactie tussen planten en micro-organismen in de bodem. Tussen wortels en schimmels vindt namelijk levendige handel in voedingsstoffen plaats, die beschreven kan worden met economische theorie die eigenlijk bedoeld is voor menselijke markten. Haar originele aanpak levert nieuwe inzichten op in de evolutie van samenlevingsvormen in de natuur.

Stephanie Wehner

Stephanie Wehner Laureaat 2019

Stephanie Wehner werkt aan een fundamentele uitdaging: hoe verstrengeling over lange afstanden gecreëerd kan worden, om vervolgens een kwantuminternet mogelijk te maken. Verstrengeling is een centraal concept in de kwantummechanica, wat veilige communicatie en supersnelle coördinatie mogelijk maakt. Dit wil ze nu realiseren in het geplande kwantumnetwerk rondom Delft.

Appy Sluijs

Appy Sluijs Laureaat 2017

Appy Sluijs ontdekte dat 56 miljoen jaar geleden, door een kettingreactie in de oceanen en de atmosfeer, het broeikaseffect op aarde hoog opliep. Bij de polen groeiden palmen en de noordelijke poolzee voelde aan als een subtropisch zwembad. Zou iets dergelijks nu weer kunnen gebeuren?

Guido van der Werf

Guido van der Werf Laureaat 2017

Guido van der Werf onderzoekt hoeveel broeikasgassen er in de atmosfeer terecht komen door het afbranden van bossen, graslanden en veengebieden. Met hulp van modellen, satellietfoto’s en ‘drones’ brengt hij de bijdragen van branden, ontbossing en de uitbreiding van landbouwgrond op het broeikaseffect in kaart.

Ronald Hanson

Ronald Hanson Laureaat 2015

In de legendarische science-fictionfilm Star Trek liet Kapitein Kirk zich door ingenieur ‘Scotty’ van ver weg in het universum terug naar huis ‘teleporteren’. Natuurkundigen zoals Ronald Hanson proberen iets te doen wat daar een beetje op lijkt. ‘Quantumteleportatie’, noemen ze het experiment waarin ze informatie overbrengen zonder gebruik te maken van geluid, licht of andere vormen van energie.

Arwen Deuss

Arwen Deuss Laureaat 2015

Onder een dunne harde korst is de planeet Aarde een bol waarbinnen vloeibare gesteenten traag rondstromen. Maar binnenin die stromende massa bevindt zich juist weer een keiharde bol. Dat werd al langer vermoed, maar het bewijs ervoor werd pas geleverd toen Arwen Deuss er in slaagde om zwakke maar karakteristieke seismische golven op te pikken en te analyseren.

Social Sciences

Lenneke Alink

Lenneke Alink Laureaat 2019

Lenneke Alink tilt met hoogwaardig experimenteel onderzoek het begrijpen van kindermishandeling naar een hoger niveau. Ze heeft een brede interesse in het onderwerp, en kijkt bijvoorbeeld naar de rol van chaos in het huishouden, maar ook naar die van het stresssysteem bij mishandeling en verwaarlozing. Haar werk brengt de oorzaken en gevolgen van dit vreselijke probleem in kaart – een belangrijke stap naar het oplossen ervan.

Birte Forstmann

Birte Forstmann Laureaat 2019

Birte Forstmann bevindt zich op het snijvlak tussen enerzijds ons gedrag, en anderzijds de anatomie van onze hersenen. Hoe verhouden die zich tot elkaar, en welke mechanismen in het brein maken het mogelijk voor een mens om op zijn of haar omgeving te reageren? In haar onderzoek richt zij zich vooral op de subcortex, een grote structuur in het midden van de hersenen die een grote rol speelt bij de ziekte van Parkinson.

Roshan Cools

Roshan Cools Laureaat 2017

Roshan Cools ontdekte dat medicijnen die invloed hebben op onze hersenen niet altijd hetzelfde effect hebben: een middel dat de concentratie verhoogt, kan de flexibiliteit van het brein juist verlagen. Voor een ander kunnen die effecten precies omgekeerd zijn. Cools zoekt naar breinmechanismen onder iets dat filosofen al eeuwen bezig houdt: de menselijke wilskracht.

Eveline Crone

Eveline Crone Laureaat 2017

Eveline Crone ontdekte dat niet elk onderdeel van het menselijk brein zich tegelijk ontwikkelt. In de puberteit nemen hersenkernen voor emotie een voorsprong op die voor beheersing. Dat helpt ongeremd, risicovol en onverantwoord pubergedrag te verklaren. Hoe gebruikt het puberbrein de woelige fase om creatieve maar evenwichtige beslissingen te leren nemen?

Serge Dumoulin

Serge Dumoulin Laureaat 2015

Welke zenuwbanen verbinden onze zintuigen met onze hersenschors? Hoe worden onze hersenen zich bewust van prikkelingen van die zintuigen? En hoe zorgt dat er uiteindelijk voor dat wij begrijpen wat in onze omgeving gebeurt? Het zijn het soort vragen die Serge Dumoulin bezighouden, en die hem ook op het spoor zetten van een aangeboren telraam in ons brein.

Frank van Tubergen

Frank van Tubergen Laureaat 2015

Waarom kiezen we vaak vrienden en partners met dezelfde etnische achtergrond? Wat is de invloed van deze segregatie op maatschappelijke kansen? Waarom zijn in Amerika de inkomensverschillen veel groter dan in Europa? Het zijn zeer actuele vragen die Frank van Tubergen fascineren en waarop hij geen ideologische maar wetenschappelijke antwoorden zoekt.